"W wieku odlotowym" Józef Baran

 

Nie pamiętam kiedy ostatnio czytałem poezję współczesną... Ostatnim tomikiem z jakim miałem styczność był bodajże ,,Na ganeczku snu" Ernesta Brylla; toteż z ciekawością sięgnąłem po najnowszy zbiór poezji Józefa Barana - ,,W wieku odlotowym" - od wydawnictwa Zysk i S-ka.

Józef Baran to ur. w 1947 poeta oraz laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich. Jego liryka może być znana szerszym odbiorcom dzięki muzycznym adaptacjom Starego Dobrego Małżeństwa, grupy Pod Budą, Beaty Paluch, czy Hanny Banaszak. Wiersze Barana zostały przełumaczone na 20 języków, m.in. angielski, hebrajski, niemiecki, rosyjski, szwedzki i hiszpański.

Najnowszy tomik jego poezji został podzielony na 7 części. Każda z nich porządkuje, jeśli można tak powiedzieć, tematycznie – utwory z lat 2015-2020.

Część pierwsza: ,,Inna historia" –to głównie poetyckie obrazy piękna przyrody.
Część druga: ,,Nikt nic nie wie" – to filozoficzne refleksje m.in. o przemijaniu.
Część trzecia: ,,Odwaga szczerości" – to zbiór na temat otaczających autora ludzi (m. in. polityków) i społeczeństwa.
Część czwarta: ,,Nauczycielka gry na fortepianie" – krótkie impresje autora na temat twórczości innych.
Część piąta: ,,Chce się żyć" – to głównie erotyki, choć mamy tu też refleksję o wierze czy o pandemii koronawirusa.
Część szósta: ,,Niedziela. Słońce zagląda do szpitala" – to przede wszystkim bardzo osobiste teksty o chorobie, cierpieniu, umieraniu, niewątpliwie inspirowane hospitalizacją autora.
Część siódma: ,,Déjà vu" – to taka ,,klamra" – wspomnienia autora z rodzinnego Borzęcina, ale i kolejne wskazanie na teraźniejszość i zajmującą opinię międzynarodową pandemię...

Wszystkie wiersze w tomiku są typu białego – nie ma w nich rymów ani znaków interpunkcyjnych. Baran operuje lirycznymi miniaturami, czasami też grami słownymi; przy pomocy słów odtwarza poszczególne spotkania, rozmowy, refleksje filozoficzne.

Z całą pewnością Józef Baran to poeta uznany i nieprzypadkowy. Nie chce też ,,na siłę" nikogo naśladować:
,,i niechaj Baran
 Baranem
 pozostanie na amen
 nie wycofuje się z Barana rakiem
 by być Miłoszem Szymborską
 czy broń Boże
 Barańczakiem" (otwierająca tomik ,,Inwokacja").

Jednakowoż z pewnością nie jest to też poezja ,,dla każdego". Warto ją czytać i sprawdzić czy wiersze białe do nas przemawiają.

Moja ocena: 7/10.

Dziękujemy wydawnictwu Zysk i S-ka za udostępnienie egzemplarza do recenzji.